Nisab ėshtė sasia e caktuar e pasurisė me Sheriat, kėshtu qė kur arrihet kjo sasi nisabi, hyn nė fuqi obligimi pėr dhėnien e zekatit.
Sipas kėsaj, zekati nuk jepet nė llojin dhe sasinė e pasurisė e cila se arrin nisabin ose ėshtė e veēuar nga dispozita pėr dhėnien e zekatit.
Lėnda e zekatit ėshtė pasuria tė cilėn pronari e posedon njė vit tė tėrė nė pronėsinė e tij. Nga kjo veēohet pasuria qė shėrben pėr nevojat siē janė: banesa, orenditė shtėpiake, rrobat, mjetet e punės, kafshėt pėr punė, pasuria e caktuar pėr larjen e borxheve, pastaj prodhimet e duhura ushqimore pėr ekzistimin e familjes.
Kurani nuk e ka precizuar qartė se cilėn pjesė dhe nga cili lloj i pasurisė duhet dhėnė zekatin.
Kurani vetėm thotė:
Tė pyesin ty pėr verėn dhe bixhozin. Thuaj: Qė tė dyja janė mėkat i madh, e ka edhe dobi nė to (tė pakta) pėr njerėz, por dėmi i tyre ėshtė mė i madh se dobia e tyre. Tė pyesin ty edhe se ēdo tė japin. Thuaj: Tepricėn! Kėshtu ua sqaron All-llahu juve argumentet ashtu qė tė mendoni (ēka ėshtė mirė e ēka ėshtė keq).
(El Bekare, 219)
Sipas kėsaj Kurani e ka caktuar parimin e pėrgjithshėm, ndėrsa Muhammedi alejhisselam e ka precizuar kėtė urdhėresė: Jepni ēerekun e njė tė dhjetės sė pasurisė suaj!, qė nė pėrqindje i vjen 2.5% ose njė e dyzeta pjesė.
Nė nevojat shtėpiake tė liruara nga dhėnia e zekatit bėn pjesė edhe stolia e gruas nga guri I ēmuar, margaritari, etj.
Arid he argjendi, ndėrkaq, janė lėndė e zekatit, pa marrė parasysh se pėr ēfarė janė tė caktuar pėrderisa e pėrmbushin minimumin e shumės sė caktuar me Sheriat nisabin.
Sipas kėsaj, lėndėn e zekatit e pėrbėjnė:
- ari, argjendi, monedhat dhe letrat me vlerė,
- malli pėr tregti, prodhimet bujqėsore dhe
- disa kafshė shtėpiake.
Nisabi i arit ėshtė 91.6 gram. Nė kėtė vlerė jepet 2.5% gjegjėsisht njė e katėrdhjeta pjesė.
Nisabi pėr argjendin ėshtė 641.5 gram. Nė kėtė vlerė, gjithashtu, jepet 2.5% gjegjėsisht njė e dyzeta pjesė. Nisabi i monedhės ėshtė adekuatė me nisabin e arit. Sendet e arta e tė argjendta, stolitė, enėt etj, trajtohen si ar dhe argjend, ndaj sipas tė njėjtės bazė caktohet vlera e nisabit.
Nisabi i mallit pėr tregti ėshtė adekuat me nisabin e argjendit. Kjo do tė thotė se, nėse pronari posedon mall pėr tregti nė vlerė tė nisabit tė argjendit, i cili mall e kalon njė vit tek ai, ėshtė i obliguar tė japė zekatin. Ndėrkaq, nėse dikush posedon tepricė tė mallit (pėrveē arit e argjendit), por kėtė mall nuk e ka caktuar pėr tregti, po as pėr shtimin e pasurisė, nė kėtė rast nuk ėshtė i obliguar tė japė zekatin.
Pėr prodhimet bujqėsore qė fitohen nga ara ose livadhi tė cilėt ujiten me ujė tė rrjedhshėm ose qė u janė ekspozuar reshjeve tė natyrės (shiut), jepen dhjetė pėrqind ose njė e dhjeta e sasisė sė pėrgjithshme tė prodhimeve. Ndėrkaq, pėr prodhimet, parcelat e sė cilave ujiten artificialisht jepet pesė pėrqind, gjegjėsisht e njėzeta pjesė. E njėjta vlen edhe pėr frutat e pemėve, mjaltin dhe prodhimet qumėshtore. Nisabi ėshtė sa pesė barra anieje, gjegjėsisht 653 kg.
Pėr prodhimet bujqėsore zekati jipet menjėherė pas vjeljes sė tyre.
Zekati nuk jepet pėr kafshėt e buta, tė cilat mė pak se gjysmė viti janė nė kullota, si edhe pėr shqerrat. Zekat, gjithashtu nuk jepet as pėr kuajt, qė bazohet nė hadithin e Muhammedit alejhisselam.
Nisabi pėr kafshėt e mėdha ėshtė 30 krerė. Pėr kėtė vlerė duhet dhėnė njė tė re qė i ka mbushur dy vjet. Mė tutje zekati llogaritet sipas parimit vijues: prej 40 deri nė 50 krerė njė tė re dyvjeēe, prej 60 deri nė 69 krerė dy tė reja dyvjeēe, prej 70 deri nė 79 krerė dy tė reja; njė dyvjeēe e njė tri vjeēe; prej 80 deri nė 89 krerė dy tė reja trivjeēe, prej 90 deri nė 100 krerė tri tė reja dyvjeēe, prej 100 deri nė 109 krerė tri tė reja dy vjeēe, ndėrsa njė njėvjeēe etj.
Nė ēdo 30 krerė tė ardhshėm jepet njė e re dyvjeēe, ndėrsa nė 40 - njė e re tre vjeēe.
Zekati nė kafshėt e imta dhen e dhi, jepet sipas kėtij parimi: prej 40-120 copė njė dele, prej 121-200 copė dele, prej 201-399 copė tre dele, prej 400 copė katėr dele. Mė tutje nė ēdo njėqind jepet nga njė dele.
Zekati pėr huazime jepet nė tė holla, nė ar, nė argjend, nė mallra tregtie si dhe nė vlera tjera.
Obligimi pėr dhėnien e zekatit fillon:
- kur huazimet nė mallra tregtie realizohen nė vlerė tė njė tė pestės (1/5) sė nisabit,
- kur realizohet nisabi i plotė i huazimeve tė cilat rrjedhin nga marrėdhėniet kontraktuese dhe jotregtare (siē ėshtė trashėgėmia, testamenti, mehri, qeraja etj.) me kusht qė tė ketė kaluar njė vit nga skadimi i afatit tė borxhit
12.07.08 14:12